اولین حضور روحانی در مراسم تجلیل از فعالان صادراتی/ روسای جمهور سابق به صادرکنندگان چه وعده دادند؟

به گزارش خبرنگار مهر، دولت حسن روحانی که چندماهی است مشغول تدوین و اصلاح برنامه خروج از رکود تورمی است، همواره از صادرات به عنوان پیشران خروج از رکود یاد می کند و انتظار دارد تا صادرات غیرنفتی کشور که تکمیل کننده زنجیره تولید باکیفیت است، راه حضور برند ایرانی را در بازارهای جهانی باز کرده و بدون شوک تورمی، اقتصاد را از رکود خارج کند.

در این میان اگرچه به تناسب اولویتی که صادرات غیرنفتی برای روسای جمهور در دولت های گذشته داشته است، نوعی از پشتیبانی و اعلام حمایت از سوی بالاترین مقام اجرایی کشور در صادرات غیرنفتی صورت گرفته است، اما امسال حضور حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم در مراسم روز ملی صادرات معنای دیگری دارد و صادرکنندگان نیز منتظرند ببینند که او، چگونه از برنامه های حمایتی دولت خود رمزگشایی می کند و به صادرکنندگان چه وعده هایی می دهد.

این در شرایطی است که اکنون به مدد دستگاه دیپلماسی کشور، راه برای حضور کالاهای ایرانی در بازارهای جهانی بیش از گذشته هموارتر شده است، اما هنوز هم صادرات غیرنفتی جاده سنگلاخی را پیش رو دارد که عمده ترین دست اندازهای آن به نقل و انتقال پول و تحریم ها برمی گردد.

طی روزهای گذشته نیز اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری در فرصت های متعددی که یافته، حرف از حمایت های دولت از صادرات غیرنفتی زده است و بر این نکته تاکید داشته که صادرات غیرنفتی در اولویت برنامه های دولت قرار دارد.

از سوی دیگر، علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز برای کم کردن مراحل اداری تجارت خارجی کشور به خصوص صادرات، در هفته گذشته روانه گمرک جمهوری اسلامی ایران شد تا سامانه ای را افتتاح کند که عملا، توجه جدی به منافع ذی نفعانش در حوزه صادرات غیرنفتی و در یک الگوی کامل تر، تجارت خارجی کشور دارد.

این در حالی است که حضور حسن روحانی، رئیس جمهور نیز که در دومین سال از ریاست جمهوری خود قصد کرده تا پای درد دل صادرکنندگان کشور بنشیند، امسال بسیار حائز اهمیت است و صادرکنندگان بسیاری چشم انتظار سخنرانی وی در این مراسم هستند.

مروری بر پرونده حضور روسای جمهور سابق کشور در مراسم روز ملی صادرات نشانگر این است که هر یک از دو رئیس جمهور قبلی یعنی سیدمحمد خاتمی و محمود احمدی نژاد، تلاش داشتند تا از صادرات غیرنفتی حمایت کنند و نشان دهند که بالاخره کالاهای تولید ایران، اگر بخواهند، توانایی حضور شایسته و رقابتی در بازارهای جهانی را دارند.

شاید سنگ بنای برگزاری مراسم روز ملی صادرات را رئیس دولت هشتم بنا نهاد و تلاش کرد که به نوعی این توجه را به صادرکنندگان بدهد که موضوع صادرات غیرنفتی برای او اهمیت بالایی دارد و قرار است که روزی در تقویم ملی کشور به نام روز ملی صادرات ثبت شود.

تلاش او هم به ثمر رسید و بالاخره روز ملی صادرات در تقویم به ثبت رسید، او هم به پاس ثبت همین روز، در مراسم روز ملی صادرات سال 83، در جمع صادرکنندگان نمونه کشور حضور یافت و وعده حمایت های دولتش از صادرات غیرنفتی با پرداخت جوایز صادراتی را داد.

رئیس دولت هشتم آن روز اعلام کرد: در حال حاضر يعني در سال 83 قيمت ارز ‌بايد دو هزار و صد تومان باشد، ولي دولت نداشتن درآمد حاصل از اين قيمت را تحمل كرد، چنانچه طي دو سه سال اخير قيمت ارز، بين 780 تا 870 تومان نوسان داشته است كه اين سياست درآمد دولت را كم و از طرفي اين نگراني را براي صادركنندگان ايجاد كرد كه آيا مي‌توان با كاهش نرخ ارز به صادرات مبادرت ورزيد؟

وي به تصميمات اتخاذشده در دولت در اين زمينه اشاره كرد و گفت: براي رفع اين نگراني صادركنندگان كشور، ساليانه دهها ميليارد ريال به اين امر اختصاص داديم كه اميدواريم تصميمات اتخاذشده ادامه يابد چنانچه در چند ماه باقيمانده در سال ميلياردها ريال باقيمانده از تعهدات در اختيار دوستان قرار خواهد گرفت، لذا سازمان توسعه صادرات موظف شده است، پرونده‌هايي را كه به خاطر نبود اعتبارات تشكيل نشده، تنظيم كند تا اعتبارات آن اختصاص يابد تا ان‌شاءالله 120 ميليون تومان براي اين پرونده‌ها در سال 84 اختصاص يابد.

وعده دیگر وی این بود که سود تسهيلات بخش صادرات که در سال 83، معادل 16 درصد بوده، در سال 84، دولت بين 5 تا 6 درصد از اين سود را پرداخت و بار آن را تحمل مي‌كند، و تسهيلات با 9 تا 10 درصد سود در اختيار صادركنندگان قرار گیرد که تا جایی که صادرکنندگان به خاطر دارند، این وعده عملیاتی نشده است.

رئیس دولت هشتم همچنین در مراسم روز ملی صادرات در آخرین سال ریاست جمهوری خود، به استفاده بخش صادرات از حساب ذخيره ارزي اشاره كرد و گفت: هيات امناي اين حساب تصويب كرد تا براي واردات مواد اوليه توليدكنندگان اعتباراتي در اختيار آنها قرار گيرد.

و اما محمود احمدی نژاد در طول دو دوره ریاست جمهوری اش، دو بار به میان صادرکنندگان آمد، یکبار در سال 85 و در سال اولی که سکاندار دولت شده بود و بار دیگر، در سال 88 و زمانی که بار دیگر زمامدار دولت شده بود؛ ترجیح داد تا بار دیگر به میان صادرکنندگان بیاید و به نوعی نشان دهد که دولت دوم وی نیز، باز هم داعیه حمایت از صادرات غیرنفتی را دارد.

او در اولین سالی که در مراسم روز ملی صادرات حضور یافته بود، وعده چندانی به صادرکنندگان نداد و بیشتر ترجیح داد تا شرایط را برای صادرکنندگان به گونه ای تشریح کند که حمایت دولتش از آنها را تداعی کند.

او در این مراسم گفت: اگر صادرکننده‌‏ای 3 ماه برای دریافت تسهیلات و مجوزها معطل شود‌، فرصت‌‏ها از دست می‌‏رود و حتی ممکن است‌، ترجیحات اقتصادی نیز ضایع شود.

وی‌‌ خطاب به صادرکنندگان پیشنهاد داد که با وزارت اقتصاد و گمرک جلسات تخصصی تشکیل دهند و بدون رودربایستی از مشکلات خود سخن به میان آورند‌، ضمن اینکه اگر مسوولی در یک اداره یا وزارتخانه تفسیر نامناسبی از قانون ارائه می‌‏دهد‌، بلافاصله به مافوق آن گزارش داده شود.

اما وعده های جدی او در سال 88 بود که تحریم ها هنوز خود را نشان نداده بود. محمود احمدی نژاد در سال 88 وعده داد تا با حمایت دولت، ظرف 4 سال آینده، صادرات غیرنفتی به 50 میلیارد دلار برسد. البته به این نکته نیز اشاره کرده بود که دولت تمام توان خود را به کار خواهد بست، اما متاسفانه با تشدید تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران و کاهش منابع درآمدی نفت و ارز، دولت وی ترجیح داد تا سال به سال حمایت های خود از صادرات غیرنفتی را کم کند.

وی همچنین وعده داده بود که در مجموع، دو میلیارد دلار تسهیلات ارزان قیمت به صادرات کشور اختصاص یابد. در حالی که کمتر صادرکننده ای توانست از این تسهیلات بهره گیرد. البته یک میلیارد دلار از این تسهیلات باید صرف راه اندازی مراکز تجاری می شد که اتاقهای بازرگانی و تعاون، تعهد کرده بودند طرح توجیهی راه اندازی این مراکز را تهیه و برای دریافت تسهیلات، به بانکها معرفی کنند.

یکی دیگر از وعده های رئیس دولت دهم به صادرکنندگان در روز ملی صادرات سال 88، پرداخت معوقات صادراتی و به روز کردن جوایز بود که متاسفانه علیرغم اینکه در همان سالها سازمان توسعه تجارت ایران به دنبال دریافت بودجه کسری جوایز صادراتی سنوات گذشته بود؛ به یکباره با این اعلام رئیس جمهور و دولت مواجه شد که دولت منابعی برای پرداخت به صادرکنندگان در قالب جوایز صادراتی ندارد و بالا رفتن نرخ ارز، خود بزرگترین مشوق برای صادرکنندگان است.

و اینک، این حسن روحانی است که در دومین سال از اولین دوره ریاست جمهوری خود، قرار است 27 مهرماه و دو روز مانده به موعد تقویمی روز ملی صادرات، در جمع صادرکنندگان حضور یابد و استراتژی دولتش را در برابر صادرات غیرنفتی کشور بگوید و این صادرکنندگان هستند که سراپاگوشند تا بشوند حسن روحانی برای آنها چه برنامه ای دارد و چه وعده هایی را برای توسعه صادرات غیرنفتی، رونمایی می کند.